ÕM lää´mes oummi vuõiggâdvuõđid kuõskki õõlmâs-suåppmõš da tõn vaʹlljeemnallsaž påʹrddǩeʹrjj
Lää´mes oummi vuõiggâdvuõđi pirr rajjum ÕM õõlmâs-suåppmõš da tõn vaʹlljeemnallsaž påʹrddǩeʹrjj puõʹtte Lääʹddjânnmest viõʹǩǩe 10.6.2016.
Õõlmâs-suåppmõõžž mieʹrren lij
- staanâd lääʹmes oummid tiuddmeäʹrrsanji da õõutverddsanji puk ooumažvuõiggâdvuõđid da vuâđđluõvâsvuõđid
- õõudeed da suõʹjjled täid vuõiggâdvuõđid da luõvâsvuõđid
- õõudeed lääʹmes oummi ooumažäärv cisttjummuž.
Õõlmâs-suåppmõõžž siiskõs
Õõlmâs-suåppmõš šâdd 50 artiklast. Pââimõs artikla lie mieʹrrõõzz
- suåppmõõžž jurddjest
- takai vuâđđjurddjin da õõlǥtõõzzin
- tääʹssäärvast da õõutverddsažvuõđâst
- lääʹmes neezznin da päärnain
- teâđstem lââʹzztummšest
- cõggsateʹmesvuõđâst da kuåstteemvuõđâst
- õõlmâs-suåppmõõžž beäʹlnn tääʹrǩes mieʹrteelmin.
Täid šâdd väʹldded lokku puki artiklai siiskõõzz tuʹlǩǩeeʹn.
Jeeʹres õõlmâs-suåppmõõžž artikla âʹnne seʹst tääʹrǩab mieʹrrõõzzid õõlmâs-suåppmõõžž õudldem meerlaž tooimin di mieʹrrõõzzid meeraikõskksaž õhttsažtuâjast, meerlaž vuåppamriâšldõõǥǥâst, õõlmâs-suåppmõõžž meeraikõskksaž vuåppamriâšldõõǥǥâst da suåppmõšbieʹli såbbrest.
Õõlmâs-suåppmõõžž mieʹldd lääʹmes oummid koʹlle tõk, ǩeäin lij nåkam kuʹǩesäiggsaž fyyslaž, psyyklaž, jieʹrmlaž leʹbe aaicid kuulli lääʹmesvuõtt, kååʹtt vuârrvaaiktõõzzâst jeeʹresnallšem cõggsivuiʹm vuäitt cõggâd sij tiuddmeärlaž da viõusâld vuässõõttmõõžžâs õhttsažkådda õõutverddsânji jeärrsivuiʹm.
Õõlmâs-suåppmõõžžin lââʹzztet teâđstummuž lääʹmes oummi vuõiggâdvuõđin, mii pueʹrad sij vueiʹttemvuõđid vuässõõttâd õhttsažkååʹddlaž toimmjummša. teâđstem lââʹzztummšin vaaiktet oummi šiõttõõttmõõžž muttâz mieʹldd õhttnaž oummu sâjja. Õõlmâs-suåppmõš lââzzad še lääʹmes oummi jiiʹjjeez teâđstummuž vuõiggâdvuõđeez pirr.
Õõlmâs-suåppmõš kägg lääʹmes oummi da siʹjjid eeʹtǩeei organisaatioi vuässâttmõõžž da vuässõõttmõõžž puk siʹjjid kuõskki tuʹmmstõktuõjju. Õõlmâs-suåppmõš stään lääʹmes ooumže vuõiggâdvuõđ jieʹlled jiõččnallaš vueʹssen õõutstõõzzâst. Õõlmaškääzzkõõzz šâʹdde leeʹd lääʹmes oummu kuåsttâmnalla. Taarb mieʹldd šâʹdde leeʹd vuäǯǯmest še persoonlaž spesiaalkääzzkõõzz.
Õõlmâs-suåppmõõžžâst piijât teäʹdd toolkvaž šiõttõõllmõõžži vääžnaivuõʹtte lääʹmes oummi vuõiggâdvuõđi teâuddmõõžžâst. Toolkvaž šiõttõõllmõõžži tieuʹdǩani kuâđđmõš lij čårstummuš.
Õõlmâs-suåppmõõžž meersaž tiuʹddepiijjmõš da vuåppmõš
Õõlmâs-suåppmõõžž tiuʹdde piijjâm vääras meerlaž õhttvuõttbieʹllen toiʹmmje ålggaaʹššiministeria da sosiaal- da tiõrvâsvuõttministeria. Sosiaal- da tiõrvâsvuõttministeria õhttvuõʹtte lij vuâđđuum meerlaž koordinaatioriâšldõk, lääʹmes oummi vuõiggâdvuõđi saǥstõõllâmkåʹdd. Saǥstõõllâmkååʹdd tuâjjan lij hiâlpted suåppmõõžž meerlaž tiuʹddepiijjmõõžž riikkvaaldšmest.
Õõlmâs-suåppmõõžžâst jurddum jiõččnaž da čõnnsateʹmes rajjâz tuâjain âânn huõl meerlaž ooumažvuõiggâdvuõttinstituutio, koozz koʹlle eeʹttiǩ-kååʹdd vuõiggâdvuõttäʹššooumaž, ooumažvuõiggâdvuõttkõõskõs da tõn ooumažvuõiggâdvuõttvaʹldduumkåʹdd. Rajjâz tuâjjan lij õõudeed, suõʹjjled da vuåppad õõlmâs-suåppmõõžž tiuʹddepiijjmõõžž.
Õõlmâs-suåppmõõžž tiuʹddepiijjmõõžž vuåppat meeraikõskksânji nuʹtt, što suåppmõšbeäʹl tooiʹmte rapoortid mieʹrraaiʹji lääʹmes oummi vuõiggâdvuõđi komiteaaʹje. Vuõssmõs rapoort âlgg tuejjeed kuõiʹt eeʹjj ǩeeʹjjest õõlmâs-suåppmõõžž viõʹǩǩe pueʹttmest. Mâŋŋa täʹst raportâsttmõš šâdd juõʹǩǩ neelljad eeʹjj. Meerõhttsažkåʹdd vuäitt tooiʹmted palddlõsrapooʹrtes komiteaaʹje. Komitea ǩiõttââll rapoort da oudd tõn kuõskki tuʹmmlmeez da siâsstõõllmõõžžeez.
Tän vuåppmõõžž tiuddad vaʹlljeemnallsaž påʹrddǩeʹrjj, koon pääiʹǩ õhttnaž ooumaž leʹbe joukk vuäitt läittad lääʹmes oummi vuõiggâdvuõđi komiteaaʹje tobddmes õõlmâs-suåppmõõžžin tobdstum vuõiggâdvuõđeez neuʹrrummšid. Vaʹlljeemnallsaž påʹrddǩeeʹrjest mieʹrreet še komitea alttõõzzâst šõddi loʹsses da mieʹrmeâldlaž neuʹrrummši tuʹtǩǩeem-mõõntõõllmõõžžâst.
Ǩeʹrjj kooʹddid: Lääʹmes oummui vuässâttmõš kååddlaž tuʹmmstõktuõjju